Προϋπολογισμός της Ε.Ε.-Ζητήματα Κατανομής και Αναδιανομής Πόρων στην Ε.Ε. Αθήνα: Historical Quest (2017)

Παρακαλώ λάβετε υπόψη σας ότι το βιβλίο αυτό δεν κυκλοφορεί πλέον στην αγορά λόγω οριστικής λήξης συνεργασίας μεταξύ του Δρ. Ιωάννη Βασιλείου και του εκδοτικού οίκου Historical Quest.

Ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί τη «ραχοκοκαλιά» και τον κινητήριο μοχλό για όλες τις πολιτικές, τα προγράμματα και τις στρατηγικές. Η κατάρτιση, αλλά και η κατανομή του επηρεάζουν άμεσα τις γενικές κατευθύνσεις και τους στόχους της Ένωσης. Πάμπολλες είναι οι συζητήσεις που έχουν κατά καιρούς λάβει χώρα σχετικά με την ορθολογικότητα ή μη της κατανομής του προϋπολογισμού.

Η σημασία μιας σωστής κατανομής εκεί ακριβώς που υπάρχει ανάγκη είναι τεράστια, ειδικά στις μέρες μας που χαρακτηρίζονται από έντονη οικονομική και πολιτική ρευστότητα. Στόχος του παρόντος βιβλίου είναι να εξηγήσει με απλά λόγια στον αναγνώστη τις κυριότερες πτυχές που αφορούν την κατάρτιση και την κατανομή του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μέσω του βιβλίου αυτού, ο συγγραφέας αισιοδοξεί ότι θα δώσει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να εμβαθύνει κριτικά και να εξάγει τα προσωπικά του συμπεράσματα σχετικά με την ορθολογικότητα της κατανομής αυτής.

Σκοπός του βιβλίου είναι ν’ αποτελέσει έναν απλό και προσιτό οδηγό για την ερμηνεία και τη σημασία του προϋπολογισμού της ΕΕ. Αντιλαμβανόμαστε την περιπλοκότητα των πολιτικών που αφορούν τον προϋπολογισμό και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο προσπαθούμε να παράσχουμε μια απλοποιημένη επιστημονική θεώρηση, δίχως όμως ούτε να παραλείπονται βασικές λεπτομέρειες, ούτε να οδηγούμαστε στην αρνητικής χροιάς «υπεραπλούστευση».

Πέραν της εισαγωγής, το βιβλίο αυτό αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια. Στο Κεφάλαιο 1, παρουσιάζεται με κριτικό τρόπο «Μια Σύντομη Ιστορική Αναδρομή» και αναλύονται τα κυριότερα πολιτικά γεγονότα και οι καθοριστικότερες μεταβολές που επηρέασαν τον προϋπολογισμό της ΕΕ από τη δεκαετία του ´60 και μετά.

Επισημαίνονται με κριτικό τρόπο οι κατά καιρούς συζητήσεις και αποφάσεις σχετικά με τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) και ζητήματα που αφορούσαν τα έσοδα του προϋπολογισμού και τα ισοζύγια των δοσοληψιών ορισμένων κρατών-μελών.

Ταυτόχρονα, αναλύεται ο ρόλος και η συνεργασία μεταξύ των κυρίων οργάνων, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φοντενεμπλώ, η αξιόλογη Διοργανική Συμφωνία του 1988, η ιδιαίτερη στάση της Πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ στη δεκαετία του ´80, καθώς και οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν για την αμεσότερη δυνατή καταπολέμηση των κινδύνων που προέκυψαν με το διεθνές ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2008.

Στο Κεφάλαιο 2, ο συγγραφέας επικεντρώνεται στη «Κατάρτιση και Σημασία του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Επιδίωξη καθίσταται το να κατανοήσει επακριβώς ο αναγνώστης το πώς καταρτίζεται ο προϋπολογισμός, τη σημασία του, αλλά και τις εν γένει ιδιαιτερότητές του. Επιπλέον, θεωρείται αναγκαία η αποσαφήνιση ορισμένων κομβικών για τον προϋπολογισμό όρων, όπως λόγου χάριν το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), οι «ίδιοι πόροι» και η έννοια της «απαλλαγής».

Παράλληλα, στο κεφάλαιο αυτό αναλύεται ο πολυσχιδής ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβούλιου της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της Επιτροπής των Περιφερειών, του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) και του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, όσον αφορά τις πολιτικές σχετικά με τον προϋπολογισμό.

Έμφαση επίσης δίνεται στο σκοπό και τις λειτουργίες της εξέχουσας σπουδαιότητας και για την Ελλάδα έννοιας της Ευρωομάδας (Eurogroup), η οποία κατά μια έννοια «μονοπωλεί» τις πολιτικές και οικονομικές συζητήσεις τα τελευταία χρόνια στην πατρίδα μας.

Παρατηρούμε το πλήθος οργάνων και επιτροπών που εμπλέκονται ενεργά στη διαδικασία και όπως θα δούμε αναλυτικά στο κεφάλαιο, οι επιτροπές επιτελούν ιδιαιτέρως εξειδικευμένους ρόλους. Το φάσμα των δραστηριοτήτων είναι εξαιρετικά περίπλοκο, αλλά θεωρούμε ότι η ανάλυση στην οποία προβαίνουμε διευκολύνει τον αναγνώστη να κατανοήσει τόσο τις λειτουργίες, όσο και τη γενικότερη φιλοσοφία της Ένωσης στα ευαίσθητα αυτά ζητήματα.

Στο Κεφάλαιο 3, εξετάζεται διεξοδικά η «Κατανομή του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης», η οποία αποτελεί μέγα ζήτημα στις μέρες μας. Εκτός από την παράθεση λεπτομερών στοιχείων σχετικά με την κατανομή, ιδιαίτερη μνεία γίνεται και όσον αφορά ορισμένα από τα σημαντικότερα προγράμματα και μηχανισμούς που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης, όπως λόγου χάριν ο «Ορίζοντας 2020», η Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», το Erasmus+, η «Πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων», το LIFE, το COSME, ο Μηχανισμός Αναπτυξιακής Συνεργασίας (DCI), ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Γειτονίας, το Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας, το Κέντρο Ανάπτυξης Επιχειρήσεων του Τεχνολογικού Ινστιτούτου του Λέτερκεννυ, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Μικροχρηματοδοτήσεων Progress, το κοινό πρόγραμμα ΕΕ-Unicef, το RAPEX, το MEDIA, το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας.

Στο Κεφάλαιο 4, εξάγονται οι κυριότερες «Συμπερασματικές Παρατηρήσεις» και συνοψίζονται οι μέχρι τώρα εξελίξεις των πολιτικών και των εν γένει δραστηριοτήτων της ΕΕ στα πλαίσια του προϋπολογισμού. Υπολογίζεται το μέχρι τώρα ποσοστό επιτυχίας και πραγματοποιείται αναφορά σ’ ορισμένες μελλοντικές προοπτικές.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρέπει να τονιστεί ότι η παρούσα ρευστότητα μάλλον απαγορεύει μακροπρόθεσμες προβλέψεις, τις οποίες ο συγγραφέας σκόπιμα αποφεύγει. Ο χρόνος είναι πάντοτε ο μοναδικός (και αμείλικτος) κριτής, αλλά τούτο δεν αναιρεί το γεγονός ότι ήδη η ΕΕ έχει καταφέρει να επιτύχει μια λίαν ικανοποιητική κατανομή του προϋπολογισμού της στους τομείς όπου κατά γενική ομολογία υπάρχει ανάγκη.

Το βιβλίο αυτό έχει λάβει θετικές κριτικές από το Bulletin Quotidien Europe και πιο συγκεκριμένα από την «European Library».

Από κάτω μπορείτε να διαβάσετε τις κριτικές για το βιβλίο (Agence Europe S.A.-Bulletin Quotidien Europe-European Library No. 11869/1192, Tuesday 26 September 2017).

Το βιβλίο αυτό έχει γίνει δεκτό από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και τη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.

Βιβλία του Ιωάννη Βασιλείου στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Εισαγωγή

Κεφάλαιο 1: Μια Σύντομη Ιστορική Αναδρομή

Κεφάλαιο 2: Κατάρτιση και Σημασία του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Κεφάλαιο 3: Κατανομή του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Κεφάλαιο 4: Συμπερασματικές Παρατηρήσεις

Βιβλιογραφία